مطالعه ی تطبیقی «الگو »های ارتباطی میان متن و اجرا و تأثیر آن بر چگونگی درک و دریافت تماشاگر

چکیده در این مقاله الگوهای ارتباطی میان متن و اجرا بررسی و با هم مقایسه می شوند. پرسش های اصلی این پژوهش این است که «چه اتفاقی می افتد زمانی که اجرایی از یک متن مکتوب استفاده م یکند؟ » و «چه اتفاقی می افتد زمانی که اجرایی از هیچگونه متنی استفاده نم یکند؟ » پاسخ به این پرسش ها را م یتوان در چهار الگویی گنجاند که هر یک از دست اندرکاران تئاتر بر اساس دیدگاه خود به یکی از آن ها گرایش دارند. این الگوها عبارتند از: الگوی ادبی؛ الگوی دو متنی؛ الگوی انواع و الگوی موزاییکی. نتایج این پژوهش نشان داد که الگوی ادبی بواسطه ی وجود متن مکتوب و چاپ شده که امکان مقایسه را فراهم م یکند از اعتبار و ثبات بیشتری برخوردار است. از آنجا که در الگوی دو متنی نوعی اقتباس انجام می گیرد، این الگو چالش برانگیز است و امکان تعبیر و تفسیر بیشتری فراهم می شود. الگوی ادبی بیشتر در نظام ه ای دانشگاهی و نقد کاربرد دارد. شناخت انواع نیز به شناخت اجراها کمک می کند. این سه الگو کم و بیش با متن نمایشنامه ارتباط پیدا م یکنند، اما الگوی موزاییکی اعتقاد به استقلال هنر تئاتر دارد و بیش از آن که به زبان متکی باشد به عناصر تئاتری متکی است.